Ομιλία μου στην εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου για την ιστορία του εργατικού κέντρου Αιγίου 1935 – 2015

Αγαπητές Φίλες, Αγαπητοί φίλοι,

Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που βρίσκομαι σήμερα εδώ. Γιατί σήμερα, μαζί, αναδεικνύουμε μια σημαντική ιστορία αγώνων. Αναλογιζόμαστε τη μεγάλη συμβολή της εργασίας στην πορεία αυτού του τόπου, αλλά και την κρισιμότητα της ανάγκης να μιλήσουμε για όσα μας απασχολούν και για όσα, πολλά ακόμη, οφείλουμε να κάνουμε.

Ο αγώνας για μια καλύτερη, αξιοπρεπή ζωή, και το κυριότερο, για μια ζωή που την ορίζουμε εμείς οι ίδιοι, είναι διαρκής. Αποτελεί κρίσιμη και καθοριστική παράμετρο για την πορεία και την ποιότητα της συλλογική μας ζωής.

Γι’ αυτό και θέλω να συγχαρώ όσους ανέλαβαν αυτήν την πρωτοβουλία, της καταγραφής και ανάδειξης μιας πλούσιας ιστορίας προσφοράς και αγώνων 80 χρόνων, μιας σημαντικής πορείας που ουσιαστικά ταυτίζεται και με την πορεία συνολικά της χώρας, και ιδιαίτερα, με τις επιτυχίες και τις αποτυχίες μιας ολόκληρης περιοχής, που αποτέλεσε κάποτε την ατμομηχανή της ανάπτυξης, για να γευτεί στη συνέχεια τους πικρούς καρπούς των παθογενειών του πολιτικο-οικονομικού μας συστήματος.

Το Εργατικό Κέντρο Αιγίου, σε αυτήν τη μακρά διαδρομή, διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο.

Η ιστορία του Ελληνικού εργατικού κινήματος είναι απέραντη. Κάθε εργατικό κέντρο, κάθε ομοσπονδία, κάθε σωματείο, έχει την ηρωική αλλά και πένθιμη, πολλές φορές, ιστορία του, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται και σε κάποιο σημείο του Βιβλίου. Γιατί τα Εργατικά Κέντρα είναι εκείνα που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στις διεκδικήσεις των εργατών σε κάθε επίπεδο κινητοποίησης και εδραίωσης της Αλληλεγγύης μεταξύ των μελών τους.

Ο εξαγωγικός προσανατολισμός,
η τοπική οικονομία της πόλης του Αιγίου εξαιτίας της παραγωγής και εμπορίας της σταφίδας – της «μαυρομάτας Κίρκης», όπως την αποκαλεί εύστοχα ένας δικός μας άνθρωπος, Πελοποννήσιος αγωνιστής και συγγραφέας που δεν βρίσκεται πια κοντά μας, ο Αιμίλιος Δημόπουλος, στο Βιβλίο του «Η παντιέρα των μαγεμένων» -,
η εθνική σημασία της σταφίδας για την αντιμετώπιση του χρέους και την ανάπτυξη της Ελλάδας,
και στη συνέχεια, τα επακόλουθα της σταφιδικής κρίσης,
όπως η στρατηγική θέση του λιμανιού του Αιγίου,
ήταν σημαντικές παράμετροι που συνέβαλλαν στην ανάπτυξη του Εργατικού Κέντρου Αιγίου.

Επιπλέον, ο πολιτικός αναβρασμός, ενδυνάμωσε το ζήλο για κινητοποιήσεις και την εδραίωση διεκδικήσεων για τα αυτονόητα.

Η αναδρομή στην Ιστορία του Εργατικού κέντρου Αιγίου είναι πλούσια και ταυτόχρονα συγκινητική. Και αυτό, γιατί παρά το γεγονός ότι σε δύσκολες περιόδους ανακόπηκε γενικότερα η δημοκρατική εξέλιξη των σωματείων, το Ε.Κ. Αιγίου δεν έπαψε να αναπτύσσει δυναμικές παρεμβάσεις στην κοινωνική και πολιτική ζωή της πόλης.

Αποτελεί μια οργάνωση που εκπροσωπεί χιλιάδες εργάτες, ενδυναμώνεται διαρκώς, αναβαθμίζει τον ρόλο του σε κάθε ιστορική συγκυρία και συμμετέχει ενεργά σε κάθε πολιτική απόφαση που σχετίζεται με τα εργατικά ζητήματα.

Η παρέμβαση του καταλυτική σε κάθε δύσκολη στιγμή του εργατικού κόσμου, με εργατικές κινητοποιήσεις που απέδωσαν ιστορικά αποτελέσματα, όπως στην περίπτωση της ΕΒΟ που ήταν σπουδαία η συμβολή του στην υπογραφή της νέας συλλογικής σύμβασης των εργαζομένων, κατά την περίοδο του 1988. Σε πολλές από αυτές τις κινητοποιήσεις είχαμε βρεθεί και μαζί.

Μέχρι σήμερα το Ε.Κ. Αιγίου δεν παύει να αφουγκράζεται τις ανάγκες της πόλης, να παρεμβαίνει σε καίρια κοινωνικά ζητήματα, να δείχνει εμπράκτως την κοινωνική του αντίληψη αλλά και ευαισθησία, με ένα απαράμιλλης σπουδαιότητας έργο δράσης και εκδημοκρατισμού του εργατικού κινήματος.  

Και δεν σας κρύβω ότι, με συγκίνησε ιδιαίτερα το γεγονός πως, στην παρούσα έκδοση για την ιστορία του Ε.Κ. Αιγίου, είδα ότι ο Πρόλογος, ανήκει στην αγωνιστική, αλλά μαζί και συγκινητική γραφή του σύντροφου Δημήτρη Λιβιεράτου, με τον οποίο βρεθήκαμε μαζί στα πρώτα βήματα της ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ.
Ο ίδιος πρωταγωνίστησε μαζί με τον άλλον σύντροφό μας, τον αείμνηστο Χρήστο Ράπτη, τον επονομαζόμενο Πάμπλο, ως στελέχη τότε του Τροτσκιστικού ρεύματος, που συντάχθηκαν σε εκείνη την προσπάθεια και συνέβαλαν στην αυτοοργάνωση, την ίδρυση Οργανώσεων και στη σύνταξη μερικών από τα σπουδαία πολιτικά κείμενα εκείνης της περιόδου. Κείμενα που καθόρισαν και την ποιότητα του πολιτικού και συνδικαλιστικού λόγου των προοδευτικών δυνάμεων. Θυμάμαι και την αγωνία του για τα διεθνή ζητήματα. Ήταν πάντα παρών στο Υπουργείο Εξωτερικών, να μοιράζεται μαζί μου την εμπειρία και τη σοφία του.
Και βέβαια, να στείλω από εδώ, τους χαιρετισμούς μου στον Δημήτρη και τις καλύτερες ευχές μου.

Φίλες και Φίλοι,

Θέλω να ευχαριστήσω τη Διοίκηση του Εργατικού Κέντρου και βέβαια, τον Πρόεδρο, Παναγιώτη Γεωργόπουλο, για την πρόσκλησή τους και την τιμή να απευθύνω χαιρετισμό σε αυτήν την εκδήλωση.

Και είναι χαρά, που μαζί με την ανάδειξη της πλούσιας ιστορίας του Εργατικού Κέντρου Αιγίου, θα βραβευθεί και ο φίλος, Πρόεδρος της ΓΣΕΕ, Γιάννης Παναγόπουλος.

Αγαπητέ Γιάννη, Αγαπητέ Παναγιώτη,
θέλω να σας συγχαρώ γιατί σε αυτήν την δύσκολη, για την ακρίβεια, μακρά και δύσκολη, περίοδο που βιώνουν οι Έλληνες και η χώρα, μπορέσατε μαζί με τους συναδέλφους σας, να συμβάλετε ώστε, τουλάχιστον από την πλευρά των εργαζομένων να επικρατήσει σωφροσύνη, μέσα σε ένα ταραγμένο κλίμα, για τη διαμόρφωση του οποίου υπάρχουν τεράστιες ευθύνες για συγκεκριμένες πολιτικές δυνάμεις, που έθεσαν τη χώρα και τους εργαζόμενους σε δεύτερη μοίρα έναντι αλλότριων επιδιώξεων και σκοπιμοτήτων.

Και παρά το γεγονός ότι, οι εργαζόμενοι πρώτοι από όλους, μαζί με τους νέους μας, κλήθηκαν να πληρώσουν το βαρύ τίμημα αυτής της πρωτοφανούς κρίσης, που λίγο έλλειψε να μετατραπεί σε εθνική τραγωδία, εντούτοις δεν φαίνεται το πελατειακό πολιτικοοικονομικό σύστημα της χώρας να έχει πάρει το μήνυμα, ούτε και το μάθημα.

Τονίζω πάντα το πελατειακό σύστημα, γιατί αποτελεί μάστιγα για τον Ελληνικό λαό. Είναι ένα σύστημα που επιχειρεί με κάθε τρόπο, η ισχύς να περνά σε χέρια παραγόντων, μεσαζόντων, μεγάλων συμφερόντων, ή και ολιγαρχών.
Μετατρέπει αυτό που σε μια δημοκρατική κοινωνία θα έπρεπε να είναι δικαίωμα όλων, όπως πχ η πρόσβαση στην υγεία, την παιδεία, την ασφάλεια στην εργασία, ανεξάρτητα ταξικής προέλευσης ή οικονομικής κατάστασης, να γίνεται προνόμιο λίγων και ρουσφέτι, για να κρατούν τον πολίτη εξαρτημένο και να διασπούν την ενότητα του λαϊκού κινήματος.

Αποτέλεσμα; Να συνεχίζονται οι πολιτικές εκείνες που αφενός μεν αποφεύγουν να δώσουν ριζική απάντηση στις χρονίζουσες παθογένειες που ταλανίζουν ιστορικά τον τόπο, να σπαταλώνται πόροι αναπαράγοντας μια οικονομία εξαρτημένη, και αφετέρου να μην αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά οι μεγάλες προκλήσεις του παρόντος και του μέλλοντος. Παίρνω το παράδειγμα της ενεργειακή μας εξάρτησης, που πληρώνει πολύ ακριβά ο Ελληνικός λαός και ιδιαίτερα ο εργαζόμενος. Σε μια χώρα – όπως η Ελλάδα-, που θα μπορούσε να είναι ενεργειακά αυτάρκης και ο πολίτης παραγωγός και αυτόνομος.

Ακριβώς γι’ αυτό, στεκόμαστε σήμερα ιδιαίτερα προβληματισμένοι και ανήσυχοι, αλλά όχι και απαθείς, μπροστά στις επιπτώσεις των αλλεπάλληλων κρίσεων που βιώνει η ανθρωπότητα.

Κρίσεις, που και θα γίνονται τακτικότερες και θα μας φέρνουν αντιμέτωπους με όλο και πιο άγνωστες περιοχές.

Και προσθέτως, κρίσεις που χωρίς να έχουμε δώσει απαντήσεις στις πραγματικές αιτίες του λεγόμενου Ελληνικού προβλήματος, θα δίνουν τη θέση τους σε νέες κρίσεις, ως αυτές να είναι αποτέλεσμα, σχεδόν, ενός φυσικού φαινομένου.

Ως εκ τούτου, προκύπτει αβίαστα το ερώτημα: πώς θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε όλες αυτές τις προκλήσεις, χωρίς να αναμετρηθούμε με ό,τι μας κρατά καθηλωμένους, σε ατραπούς που όλο και βαθαίνουν το αδιέξοδο;

Μόνο αν κινητοποιήσουμε δυνάμεις κοινωνικές, με κοινό στόχο τη μετάβαση σε μια νέα ενεργειακή εποχή, σε μια εποχή που θα λειτουργεί μια βιώσιμη παραγωγικά δομή, με ανάλογη αντίληψη για την κατανάλωση, τη λειτουργία του κράτους, την παιδεία, όπως και για την αξιοποίηση της τεχνολογίας. Αλλά αυτό απαιτεί η μετάβαση αυτή, να είναι δίκαιη κοινωνικά, να γίνει με την συμμετοχή του πολίτη – δημοκρατικά – και να διαμορφώνει αίσθημα εμπιστοσύνης μεταξύ των κοινωνικών εταίρων.

Φίλες και Φίλοι,

Η κρίση που βρίσκεται σε εξέλιξη την τελευταία περίοδο, λόγω του πολέμου και της εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία, είναι μία μόνο πτυχή των μεγάλων ζητημάτων με τα οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η ανθρωπότητα.

Περιγράφω μόνο με τίτλους, το μέγεθος του διακυβεύματος – αλλά και των προβλημάτων, και μαζί των ευκαιριών -, που μόνο μέσα από μια συμμετοχική δημοκρατία που δίνει λόγο, ρόλο και δύναμη στον εργαζόμενο και τον πολίτη μπορούν να αντιμετωπιστούν.

Συγκέντρωση πλούτου και εξουσίας στα χέρια λίγων.
Ένταση ανισοτήτων και αδικιών.
Οικονομικές κρίσεις.
Μεταναστευτικές.
Πανδημίες.
Κλιματική κρίση.
Ενεργειακή φτώχεια.
Διατροφική κρίση.
Περιφερειακές συγκρούσεις.
Καταπάτηση βασικών ανθρώπινων και πολιτικών δικαιωμάτων.
Διεύρυνση της απόστασης μεταξύ κέντρων αποφάσεων και πολιτών.
Μετάβαση στον ψηφιακό κόσμο και στη βιώσιμη, πράσινη ανάπτυξη.
Πρόσβαση στη νέα τεχνολογία, στην παιδεία και στα βασικά δικαιώματα- υγεία, εργασία, ασφάλιση, κατοικία, κλπ.
Νέες μορφές εργασίας.
Διασφάλιση προσωπικών δεδομένων και έλεγχος των big data.
Διαρκή πλήγματα στη Δημοκρατία.

Να μείνω σε αυτά, για να μην αναφερθώ και στις ψυχολογικές παραμέτρους που συνεπάγονται οι συνεχείς κρίσεις και οι επιπτώσεις τους, που έχουν οδηγήσει σε μια νέα μορφή πρόσληψης της ζωής μας, από τον «άνθρωπο της απομόνωσης». Λες και λίγα υποστήκαμε από τα μίση και τους διχασμούς που καλλιέργησαν κάποιοι την πρώτη περίοδο της οικονομικής κρίσης.

Και βέβαια, σε αυτά, θα πρέπει να προστεθούν οι ιδιαιτερότητες του δικού μας ιδιότυπου πελατειακού καπιταλισμού. Που φέρνουν μαζί τους ζητήματα που είναι πολύ δύσκολα διαχειρίσιμα, καθώς απαιτούν τόλμη και αποφασιστικότητα προκειμένου αντιμετωπιστούν.

Και αυτό, αναδεικνύει το μείζον ζήτημα για τα καθ’ ημάς:

Είμαστε αποφασισμένοι, όλοι, πολιτικό σύστημα, κοινωνικοί εταίροι, η κοινωνία η ίδια, να αναζητήσουμε και να αναδείξουν τις πραγματικές αιτίες του λεγόμενου Ελληνικού προβλήματος και να αναμετρηθούμε με αυτές;

Από τα μέχρι σήμερα δεδομένα, η απάντηση δεν είναι ενθαρρυντική.

Ωστόσο, αυτή η πραγματικότητα, είναι που αποτελεί για εμάς, για όλους τους δημοκράτες και προοδευτικούς πολίτες, τον ισχυρότερο λόγο, που μας υποδεικνύει και το χρέος μας.

Να συνεχίσουμε τις προσπάθειες με ακόμη μεγαλύτερη αφοσίωση, συνέπεια και αγωνιστικότητα, ώστε να αλλάξουμε την πορεία των πραγμάτων.

Να αλλάξουμε πορεία, παίρνοντας τη μοίρα μας στα χέρια μας.

Φίλες και Φίλοι,

Ο πόλεμος στην Ουκρανία, αποτελεί μια ευκαιρία, για να στοχαστούμε, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις πτυχές αυτής της κρίσης και της επιπτώσεις της, το πώς πορευόμαστε προς ένα μέλλον που χαρακτηρίζεται από πολλές μεταβλητές και από ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον.

Με πολλούς κινδύνους και νέες, αχαρτογράφητες απειλές.

Αυτή η πραγματικότητα, απαιτεί συνεχή διάλογο, απαλλαγμένο από προκαταλήψεις αλλά και σκοπιμότητες, συνεννόηση, ακόμη και συνεργασίες για την προώθηση λύσεων σε κρίσιμα ζητήματα που ταλανίζουν όλους μας, αλλά και σε ζητήματα που αφορούν σημαντικούς τομείς του δημόσιου βίου, από την παιδεία και την υγεία, μέχρι την βιώσιμη πράσινη ανάπτυξη.

Και επίσης, απαιτεί διάλογο, μεταξύ της πολιτείας και όλων των κοινωνικών εταίρων, που όπως προείπα, δεν πρέπει να είναι προσχηματικός αλλά να δίνει λόγο και δύναμη στις κοινωνικές δυνάμεις να συναποφασίζουν, προκειμένου να απαντήσουμε στο ύψιστο διακύβευμα της συλλογικής μας, αλλά μαζί και δημιουργικής πορείας μας προς ένα καλύτερο μέλλον.
Να απαντήσουμε, με μια νέα κοινωνική συμφωνία, ένα νέο, πράσινο κοινωνικό συμβόλαιο, που θα εγγυάται όλα τα δικαιώματα, θα διαμορφώνει αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και ασφάλισης, θα προνοεί για την αντιμετώπιση όλων των νέων ανισοτήτων και απειλών, και εντέλει, θα διαμορφώνει ένα πλαίσιο ασφαλούς μετάβασης στην ψηφιακή εποχή και την βιώσιμη ανάπτυξη.

Αυτές οι στοχεύσεις, που αποτελούν και εκ των ων ουκ άνευ προϋποθέσεις για έναν δικαιότερο και κυρίως βιώσιμο κόσμο, είναι και οι δικές μας στοχεύσεις, στοχεύσεις κάθε προοδευτικού ανθρώπου που στέκεται αλληλέγγυος με τις δυνάμεις της εργασίας, για την κατάκτηση μιας κοινωνίας με συνοχή, μιας κοινωνίας όπου η δικαιοσύνη και το δίκαιο θα διαμορφώνουν όρους εμπιστοσύνης, και μαζί, βιώσιμης ανάπτυξης.

Έτσι, που όλα να εγγυώνται, μια Δημοκρατία με ισότητα, αξιοπρέπεια, αξιοκρατία, διαφάνεια και λογοδοσία, δηλαδή με θεσμούς που να λειτουργούν δημοκρατικά και να διασφαλίζουν τη δυνατότητά μας ως κοινωνία, να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά κάθε πρόκληση.

Σας ευχαριστώ πολύ.